Sterylizator - Higienizator: jak się pozbyć bakterii i robali
- Pawel Nawrocki
- 4 lis
- 4 minut(y) czytania
Zaktualizowano: 6 lis
Sterylizacja pasz i surowców organicznych – klucz do bezpieczeństwa i jakości produkcji
Sterylizacja pasz – bezpieczeństwo i jakość
Jak sterylizować pasze i surowce organiczne? Metody, technologie i normy, które zapewniają bezpieczeństwo żywienia zwierząt i wysoką jakość produktów.

Sterylizator Higienizator: Dlaczego sterylizacja pasz jest dziś niezbędna
Współczesny przemysł paszowy stoi przed ogromnym wyzwaniem: zachować wartość odżywczą i jednocześnie zagwarantować bezpieczeństwo mikrobiologiczne surowców.
Zanieczyszczenia biologiczne, takie jak Salmonella, E. coli, pleśnie, toksyny grzybowe czy pasożyty, mogą przedostać się do łańcucha pokarmowego i stanowić zagrożenie nie tylko dla zwierząt, ale i dla ludzi poprzez produkty pochodzenia zwierzęcego.
Dlatego proces sterylizacji pasz i surowców organicznych stał się obowiązkowym etapem w profesjonalnych mieszalniach, granulatorniach i zakładach przetwórstwa rolnego.
Czym jest sterylizacja pasz i jak przebiega
Sterylizacja pasz to proces technologiczny polegający na redukcji lub eliminacji mikroorganizmów (bakterii, grzybów, pleśni, drożdży) z surowców i mieszanek paszowych, bez pogorszenia ich wartości odżywczej.
Najczęściej stosuje się metody termiczne, parowe lub kombinowane, a dobór parametrów zależy od rodzaju surowca i oczekiwanego poziomu redukcji mikroflory.
Najczęściej stosowane technologie sterylizacji
1. Sterylizacja parowa (termiczna)
Najpopularniejsza i najskuteczniejsza metoda.
Wykorzystuje parę nasyconą o temperaturze 80–120 °C, czasem pod niewielkim ciśnieniem.
Występuje w kondycjonerach,
Skutecznie eliminuje bakterie i pleśnie (np. Salmonella spp.), jednocześnie poprawiając strawność składników.
💡 Przykład zastosowania: kondycjoner parowy w linii granulacji pasz – sterylizacja przed podaniem do granulatora.
2. Ekstruzja wysokotemperaturowa (HTST)
Proces High Temperature Short Time – krótkie podgrzanie (130–160 °C) pod ciśnieniem, a następnie gwałtowne rozprężenie.
Czas ekspozycji: 10–30 sekund.
Zabija drobnoustroje i denaturuje toksyny grzybowe.
Używany w produkcji karm dla zwierząt domowych, pasz rybnych, żywności funkcjonalnej.
🔥 Zaleta: brak konieczności stosowania konserwantów chemicznych.
3. Sterylizacja radiacyjna (UV / gamma)
Wykorzystuje promieniowanie ultrafioletowe lub jonizujące do niszczenia DNA mikroorganizmów.
Stosowana rzadziej w paszach, częściej w materiałach biologicznych i składnikach o wysokiej wartości (enzymy, witaminy).
4. Sterylizacja chemiczna i biologiczna
Oparta na naturalnych inhibitorach pleśni, kwasach organicznych (np. kwas propionowy, mlekowy, benzoesowy).
Stosowana jako uzupełnienie metody termicznej – zwłaszcza w przechowywaniu pasz lub komponentów organicznych.
Sterylizacja surowców organicznych – nie tylko pasze
Podobne technologie stosuje się w przetwórstwie:
mączek mięsno-kostnych, tłuszczów zwierzęcych, DDGS, śruty rzepakowej i sojowej,
biomasy drzewnej i odpadowej w produkcji pelletu,
łuski - np. kakaowa
materiałów roślinnych do biogazowni – by ograniczyć mikroflorę i poprawić wydajność fermentacji.
W każdym przypadku sterowanie temperaturą, wilgotnością i czasem jest kluczem do efektywności.

Wymagania prawne i normy
Obszar | Wymagania | Norma / Wytyczna |
Bezpieczeństwo mikrobiologiczne pasz | brak Salmonella w 25 g próbki | Rozporządzenie (WE) 183/2005, GMP+ B2 |
Zachowanie wartości odżywczej | kontrola denaturacji białka | ISO 22000, HACCP |
Monitoring temperatury i czasu | rejestracja danych, kalibracja czujników | EN ISO 9001:2015 |
Czyszczenie i dezynfekcja linii | procedury CIP/SIP | GHP / GHP+ |
Kluczowe korzyści ze sterylizacji pasz
✅ Eliminacja bakterii chorobotwórczych (Salmonella, E. coli)
✅ Brak pleśni i toksyn grzybowych
✅ Dłuższy okres przechowywania pasz i surowców
✅ Poprawa strawności i wykorzystania składników odżywczych
✅ Zgodność z normami jakości i bezpieczeństwa
✅ Mniejsze ryzyko reklamacji i strat produkcyjnych
Jak działa system sterylizacji w linii produkcyjnej
Przepływ procesu:
Podanie surowca → Podgrzewanie / kondycjonowanie parą → Utrzymanie w temperaturze docelowej → Chłodzenie → Kontrola parametrów → Przekaz do dalszej obróbki
W praktyce, linia do granulacji pasz może mieć zintegrowany moduł sterylizacji:
System automatycznej rejestracji danych (temperatura, czas, ciśnienie),
Alarmy przekroczenia parametrów,
Raporty partii dla audytora GMP+.
Optymalizacja procesu – wskazówki dla technologów
Temperatura 80–90 °C przez minimum 90 sekund eliminuje większość bakterii w paszach drobiowych.
Wilgotność 15–17 % wspomaga przenikanie ciepła i skraca czas sterylizacji.
Nie przegrzewaj – zbyt długa ekspozycja obniża wartość białka (reakcja Maillarda).
Wprowadź monitoring PLC + zapis partii – dane z czujników to Twój dowód podczas audytu.
Regularnie kalibruj czujniki temperatury i pary.
Trendy i przyszłość
Sterylizacja hybrydowa (para + UV) – skrócenie cyklu przy mniejszym zużyciu energii.
Systemy IoT w liniach paszowych – monitoring temperatury w czasie rzeczywistym.
Energooszczędne wytwornice pary – odzysk ciepła i kondensatu.
Sterylizacja w niskim ciśnieniu (vacuum steam) – dla wrażliwych składników.
FAQ – najczęstsze pytania o sterylizację pasz
Jak długo trzeba sterylizować paszę, by zabić Salmonellę? Wystarczy 85–90 °C przez minimum 90 sekund – pod warunkiem równomiernego ogrzania materiału.
Czy sterylizacja wpływa na wartość odżywczą paszy? Nie, jeśli proces jest kontrolowany. Krótkie podgrzanie może nawet poprawić strawność białka.
Czy można sterylizować tylko wybrane komponenty? Tak – np. śrutę lub premiks, zanim trafi do mieszalnika głównego.
Jak udokumentować proces dla audytu GMP+? Należy mieć raporty temperatury, czasu i operatora z każdego cyklu – najlepiej z systemu PLC.
O autorze
Nawrocki Technologie Granulowania – od 20 lat projektujemy i produkujemy kompletne linie paszowe, granulacyjne i systemy sterylizacji surowców.Nasze rozwiązania integrują kondycjonery, sterylizatory parowe, wytwornice pary, czujniki temperatury i systemy PLC z rejestracją partii zgodną z normami GMP+ i ISO 22000.👉 granulatory.com
Chcesz sprawdzić, jak wdrożyć sterylizator parowy w swojej linii paszowej?Zgłoś się po bezpłatną analizę techniczną i kosztową – przygotujemy wycenę i schemat integracji z Twoim mikserem, granulatorem lub inną linią produkcyjną.
===============================================================
ILE TO KOSZTUJE?



Komentarze